کمبود اهداکننده یا نبود مرکز اهدای خون؟

اعظم طیرانی
 اهدای خون یکی از مهم‌ترین و نیکوکارانه‌ترین اعمالی است که هر فرد می‌تواند برای کمک به دیگران انجام دهد. در هر لحظه، ممکن است فردی نیازمند خون باشد؛ خواه به دلیل جراحی، تصادف، بیماری‌های خونی یا سایر شرایط پزشکی.

 استان‌های مازندران، گیلان، هرمزگان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، بوشهر، سیستان و بلوچستان، کرمان و اصفهان ۱۰ استان با شیوع بالای تالاسمی بوده به همین دلیل اهدای خون در این استان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

 سیستان و بلوچستان یکی از استان‌هایی است که افزون بر آمار بالای بیماران مبتلا به تالاسمی تعداد قابل توجهی بیمار هموفیلی نیز دارد و با وجود مصرف بالای خون در این استان به نظر می‌رسد میزان اهدای خون در این استان در مقایسه با دیگر استان‌های کشور کمتر بوده که چرایی این موضوع حائز اهمیت است و باید دید آیا موانع فرهنگی آمار پایین اهدای خون در این استان را رقم زده یا محدودیت دیگری وجود دارد.

۳هزار و ۶۴۶ بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور
 مدیرکل انتقال خون سیستان و بلوچستان در این خصوص به ما می‌گوید: تعداد مراکز اهدای خون در این استان در مقایسه با دیگر استان‌های کشور اندک است. در واقع این استان به معنای واقعی پایگاه وحدت محسوب می‌شود و با وجود تفاوت‌های مذهبی - شیعه و سنی- مردم همبستگی بسیار خوبی دارند و مردم نوعدوست ما سالانه ۷۰‌هزار واحد خون اهدا می‌کنند.

 ابوالحسن صفدری می‌افزاید: وجود ۳هزار و ۶۴۶ بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور، ‌هزار و ۳۹۵ بیمار هموفیلی و همچنین آمار بالای تصادف‌های جاده‌ای، نیاز مستمر و همیشگی مراکز درمانی به خون و فراورده‌های خونی را در این استان دوچندان کرده و سیستان ‌و بلوچستان را به یکی از پرمصرف‌ترین استان‌های کشور در حوزه خون تبدیل کرده و موجب شده میزان اهدای خون مردمان سیستان ‌و بلوچستان تأمین‌کننده نیازهای خونی این استان نباشد.

تأمین ۵۰ درصد نیاز خون توسط اهداکنندگان بومی
 مدیرکل انتقال خون سیستان ‌و بلوچستان اظهار می‌کند: میانگین مراجعه برای اهدای خون در سیستان و بلوچستان روزانه حدود۲۵۰ نفر است و مصرف خون ماهانه این استان بیش ‌از ۱۱ هزار واحد بوده که ۶ هزار واحد آن‌ برای بیماران تالاسمی ماژور استفاده می‌شود.

 دکتر صفدری ادامه می‌دهد: اهداکنندگان بومی استان هر ماه ۴/۵ تا ۵/۵ هزار واحد خون- میزان اهدای خون تا حد قابل توجهی بستگی به وضعیت هوا دارد- اهدا می‌کنند اما افزون بر بیماران تالاسمی دیگر گروه‌های هدف از جمله مادران باردار پرخطر، تصادفات جاده‌ای و عمل‌های جراحی نیز هر ماه حدود ۵ هزار واحد خون مصرف می‌کنند که با احتساب ۶ هزار واحد خونی که نیاز بیماران تالاسمی است نیاز خون استان در هر ماه حدود ۱۱ هزار واحد است که از این مقدار حدود ۵۰ درصد آن توسط اهداکنندگان بومی و ۵۰ درصد دیگر از طریق شبکه ملی خون‌رسانی کشور تأمین می‌شود.

البته این آمار در یکی از خبرگزاری‌ها به اشتباه ۷۰درصد منتشر شده بود که این رقم صحت ندارد و تأکید می‌کنم ۵۰درصد نیاز خون استان توسط اهداکنندگان بومی و ۵۰ درصد دیگر از شبکه ملی خون‌رسانی کشور تأمین می‌شود.

تعداد اندک مراکز اهدای خون
 این مسئول با تأکید بر اهمیت تأسیس مراکز جدید اهدای خون در استان اضافه می‌کند: استاندار سیستان و بلوچستان شخصاً پیگیر این مهم است و امید می‌رود در آینده نزدیک شاهد تأسیس مراکز جدید اهدای خون در استان باشیم.

 مدیرکل انتقال خون سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه در حال حاضر از ۲۶ شهرستان این استان فقط ۶ شهرستان مرکز اهدای خون دارند، می‌گوید: در مکاتبات انجام شده با استاندار سیستان و بلوچستان مقرر شده به زودی در ۱۰ شهرستانی که دارای بیمارستان هستند مرکز اهدای خون تأسیس شود که برای شروع، شهرستان‌های راسک، نیک‌شهر، دلگان و زهک و سپس ۶ شهرستان دیگر مجهز به مرکز اهدای خون شوند تا این استان بتواند نیازهای خونی خود را تأمین کند.

تأثیر بادهای ۱۲۰ روزه بر کاهش اهدای خون
 صفدری در خصوص تأثیر وضعیت آب ‌و هوا بر میزان اهدای خون اظهار می‌کند: بادهای ۱۲۰ روزه سیستان از جمله مواردی است که میزان اهدای خون را کاهش می‌دهد و متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل خشک شدن دریاچه هامون این ۱۲۰ روز به بیش از ۲۰۰ روز تبدیل شده و بسیاری از روزهای سال در شمال استان- منطقه سیستان- هوا طوفانی و غبارآلود است و برخی از این روزها به دلیل وضعیت قرمز هوا، فرمانداری شهرستان را تعطیل می‌کند و با وجود آنکه مراکز اهدای خون استان تعطیل نمی‌شود، به دلیل کاهش تعداد مراجعان، اهدای خون کاهش می‌یابد. در جنوب استان نیز در برخی از ماه‌ها سیل‌هایی داشته‌ایم که در میزان مراجعه اهداکنندگان به مراکز اهدای خون تأثیر گذاشته است.
 این مسئول با بیان اینکه نیاز به خون و فراورده‌های خونی یک نیاز مستمر و همیشگی است و اهمیت استمرار اهدای خون در طول سال به ‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، بیش از گذشته احساس می‌شود، می‌گوید: استمرار مشارکت مردمی در اهدای خون، نقش مؤثری در کاهش وابستگی سیستان و بلوچستان به تأمین خون از شبکه ملی خون‌رسانی کشور دارد و می‌تواند زمینه‌ساز خودکفایی در تأمین این ماده حیاتی شود.
اهداکنندگان مستمر خون
 صفدری اظهار می‌کند: همکاری اهداکنندگان مستمر خون با سازمان انتقال خون بسیار حائز اهمیت است و خوشبختانه ۵۳/۷ درصد اهداکنندگان خون استان در سال ۱۴۰۳ اهداکننده مستمر هستند.
 وی در پاسخ به این پرسش که سازمان انتقال خون استان به اهدای مستمر دارندگان کدام گروه خونی نیازمند است، می‌گوید: بیشترین مصرف استان گروه خونی O+ و گروه خونی O- است، با این‌ حال دیگر گروه‌های خونی نیز حائز اهمیت هستند.
 مدیر کل انتقال خون سیستان و بلوچستان می‌افزاید: خوشبختانه در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی در تعداد اهداکنندگان خون داشته‌ایم.
 صفدری با تأکید بر اینکه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی مستمر از مهم‌ترین راهکارها برای افزایش مشارکت مردمی در اهدای خون به شمار می‌رود، ادامه می‌دهد: شرایط اهدای خون برای افراد ۱۸ تا ۶۵ سال با حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم است که سابقه بیماری خاص نداشته باشند؛ همه اهداکنندگان خون مورد معاینه پزشکی قرار می‌گیرند و پس از تأیید خون‌گیری از آن‌ها انجام می‌شود.
انتهای خبر/